Tips voor kalveropfok: Biest

Tip 1: Melk de koe na de geboorte van het kalf volledig uit

De kwaliteit van de biest van de koe is het best direct na de geboorte van het kalf. Melk de koe daarom volledig uit om zoveel mogelijk biest van goede kwaliteit aan het kalf te kunnen verstrekken. Als je langer wacht, worden veel voedingsstoffen en antilichamen terug opgenomen in het bloed van de koe. Dit vermindert de kwaliteit van de biest. Onderzoek toont aan dat het uitmelken in aanwezigheid van het kalf of na toediening van oxytocine de concentratie aan antilichamen in de biest verhoogt.

Tip 2: Meet de biest met een refractometer

Er zijn verschillende soorten ‘biestkwaliteit’-meters op de markt. Je hebt de densiometer (een glazen kolom om in de biest te laten drijven) maar deze is het minst nauwkeurig aangezien het resultaat deels afhankelijk is van de biesttemperatuur. Ook is de densiometer heel fragiel. Daarnaast heb je de refractometer waarmee je aan de hand van de lichtbreking de hoeveelheid droge stof meet. Die is dan weer gerelateerd aan de hoeveelheid antilichamen in de biest. Er bestaan analoge en digitale refractometers. Aan de hand van een tabel met Brixwaarden kan je zien wat de kwaliteit van de biest is. We spreken over goede kwaliteit biest vanaf 22-23 Brix of 50-55 gram antilichamen per liter.

Tip 3: Geef bij voorkeur biest van de eigen koe en van de eerste melkbeurt

De eerste biest bevat het meeste antilichamen, maar wist je ook dat biest naast antilichamen en voedingsstoffen ook veel witte bloedcellen bevat? Deze worden enkel opgenomen als de biest van de eigen moeder afkomstig is. Streef naar een minimale hoeveelheid van 250gr antilichamen (of IgG) per kalf binnen de eerste 12 uur. De hoeveelheid biest die je hiervoor nodig hebt, is uiteraard afhankelijk van de concentratie antilichamen per liter. Onderzoek toont aan dat de opname-efficiëntie in het kalf het hoogst is bij de eerste biestgift. Probeer daarom het kalf zoveel mogelijk van de gewenste hoeveelheid biest te laten drinken of sondeer het kalf op een correcte manier binnen de eerste 2-3 uur na de geboorte. Zo weet je zeker dat het kalf zijn biest binnen heeft en dat de antilichamen en voedingsstoffen opgenomen kunnen worden in het bloed.

Tip 4: Werk hygiënisch!

Zorg bij het uitmelken van de biest dat de uier en spenen schoon zijn. Ook de melkkan op pot waarin je de biest opvangt moet schoon en ontsmet zijn. Voor de veehouders die de biest uitmelken in de robot wijzen we graag eens extra op het feit dat de biest door dezelfde leiding en in dezelfde kan gaat als de separatiemelk. Zorg daarom dat de leiding na iedere melkbeurt (separatiemelk of biest) goed gespoeld wordt en dat er ook product mee gedoseerd wordt. Ook de melkkan waarin de biest of separatiemelk opgevangen wordt, moet steeds gereinigd en ontsmet worden. Doe je dit niet, dan neemt de hoeveelheid kiemen in de leiding en in de melkkan snel toe. De antilichamen en witte bloedcellen in de biest gaan hiermee binden en zijn dus niet meer beschikbaar voor het kalf.

Tip 5: Optimaliseer de kwaliteit van de biest

Deze tip is misschien het minst eenvoudig toe te passen of te realiseren in de praktijk. Maar weet dat als de kwaliteit en hoeveelheid biest ondermaats is, het risico op infectieuze ziektes (diarree en luchtwegproblemen bij de kalveren) 2 tot 3 keer hoger zal zijn. Wil je de kwaliteit van de biest verbeteren, kijk dan eventueel naar de volgende zaken:

• Droogstandsrantsoen (de juiste hoeveelheid energie, eiwit, vitamines, sporenelementen en antioxidanten: bespreek dit met je voeradviseur).
• Overweeg de koeien in de droogstand te vaccineren om meer specifieke antilichamen in de biest te krijgen (ter preventie van diarree en/of luchtwegproblemen: bespreek dit met je bedrijfsdierenarts).
• Indien er overdraagbare ziektekiemen in de biest aanwezig zouden zijn, kan je overwegen om externe biest aan te kopen (diepvries of gevriesdroogd) of kan je de eigen biest pasteuriseren.
• Heb je nog biest over, bewaar deze dan in de koelkast (om enkele uren later opnieuw te geven aan het kalf) of in de diepvries. Bewaar je ze bij kamertemperatuur, dan zal het kiemgetal van de biest ook snel toenemen.
  
  

Met deze tips leg je een stevige basis voor een gezonde start van het kalf.

Klik hier voor meer LifeStart-tips