Hoe scherp kun je graskuil voeren?

Eiwitprijzen blijven stijgen

Dat de prijs voor eiwit relatief toeneemt, blijkt uit gegevens die Wageningen Livestock Research verzamelt en publiceert onder de noemer Voederwaardeprijzen. Terwijl in 2022 de eiwitprijs nog voor 30% van de mengvoerprijs meetelde, ligt dat percentage eind 2023 rond de 50%.

Voorbeeldberekening van kuil A en kuil B met verschillende gehaltes (methode: Voederwaardeprijzen Rundvee – WUR)

Het loont dus al snel om eiwitgehaltes in ruwvoeders nauwkeurig te volgen en het rantsoen daarop aan te passen. Maar hoe doe je dat, wanneer de laboratoriumuitslag een week of langer op zich laat wachten?

Grote variatie in eiwitgehaltes

Analyses uitgevoerd door Masterlab, het laboratorium van Trouw Nutrition, laten zien dat de variatie in het eiwitgehalte tussen graskuilen groot is (zie laatste figuur). Dit is niet verrassend, aangezien zowel grondsoort, grassenmengsel, bemesting, maaimoment als kuilomstandigheden invloed hebben op het eiwitgehalte in de kuil. Deze factoren zorgen ook voor aanzienlijke variatie binnen één graskuil. Daarnaast ondergaat de kuil significante veranderingen in samenstelling door fermentatie tijdens de bewaarperiode. In een studie bemonsterde Trouw Nutrition tien graskuilen wekelijks van september tot december. Bij 7 van de 10 kuilen daalde het drogestofgehalte, terwijl het ruweiwitgehalte toenam (zie figuren).

Wanneer die variatie in eiwitgehalte wordt doorgerekend naar de relatieve voederwaarde, dan kan dit oplopen tot bedragen van wel 30 euro per kilogram product (zie voorbeeldberekening). Door regelmatig de verschillende kuilen op het erf te analyseren, kun je het rantsoen nauwkeurig aanpassen en voeren op het scherpst van de snede.

Snelle analyses met een mobiele NIR-scanner

Een scanner op basis van nabij-infraroodstraling (near-infrared, NIR) maakt een snelle en betrouwbare analyse van grondstoffen mogelijk. Zo’n scanner kan binnen enkele minuten meerdere parameters analyseren, zoals drogestof-, ruwvet- en ruweiwitgehalte. Wanneer de scanner gekoppeld is aan aanvullende software, kunnen afgeleide waarden zoals VEM en DVE direct worden berekend en het rapport eenvoudig gedeeld worden met degene die het rantsoen samenstelt. Op deze manier kan het rantsoen, indien nodig, direct worden aangepast.

Het snel en frequent scannen met een mobiele NIR-scanner maakt het mogelijk een analyseresultaat te krijgen dat dichter ligt bij het gemiddelde gehalte van de kuil. De samenstelling binnen een kuil varieert tenslotte onder invloed van verschillende factoren, zoals perceelkeuze, maai- en inkuilmoment en de effectiviteit van het aanrijden. 

Om een goede inschatting te krijgen van de gemiddelde waarde van de kuil is het aan te raden om meerdere monsters te meten. Het gemiddelde van de afzonderlijke monsters benadert het best de voederwaarde van de totale kuil die aan de dieren wordt gevoerd. Natuurlijk is het ook mogelijk om meerdere monsters te verzamelen, goed te mengen en daarna te scannen.

Gebruiksgemak volgens Gunnewick Mengvoeders

Diverse mengvoerleveranciers en consultants werken inmiddels met een mobiele NIR-scanner. De rundveespecialisten van Gunnewick Mengvoeders maken gebruik van de NOA (NutriOpt On-site Adviser), de mobiele scanner van Trouw Nutrition die gemeten haltes gelijk doorrekent naar afgeleide waardes zoals DVE en VEM. 

Wout Siebelder, melkveespecialist bij Gunnewick mengvoeders, zegt over de NOA: ‘Onze aanpak en adviezen zijn gebaseerd op de praktijk, de snelle analyse met de NOA ondersteunt onze adviezen. Je krijgt snel inzichtelijk waarom een voerkeuze of aanpassing wel of niet werkt. De mogelijkheid om vers gras of de verschillende lagen in graskuilen te analyseren geeft veel inzicht voor zowel de veehouder als de adviseur. Uiteindelijk is het altijd weer de koe die het antwoord geeft. De voorspelbaarheid is duidelijk beter geworden, mede door het gebruik van de NOA.’

Demonstraties op de RMV

Wil je met eigen ogen zien wat een mobiele NIR-scanner kan betekenen? Neem dan contact op met je voeradviseur. Daarnaast zal Trouw Nutrition aanwezig zijn op de Rundvee en Mechanisatie Vakdagen in Hardenberg met de NutriOpt On-site Adviser (NOA), een NIR-scanner die gemeten waardes direct doorrekent naar afgeleide waarden zoals DVE en VEM.