Watson koppelt duurzaamheid aan winstgevendheid boer
Varkens
Met Watson kunnen mengvoerbedrijven de effecten op duurzaamheid, zoals het verlagen van de carbon footprint en stikstofuitstoot, ook economisch doorrekenen voor hun klanten. ‘Dat maakt Watson uniek’, zegt Michiel Vandaele, duurzaamheidsspecialist bij Trouw Nutrition. ‘Door naast grondstoffen, voeders en productie ook het type dier, omgevingsfactoren en gezondheidsstatus mee te nemen, kunnen we niet alleen de CO2-belasting berekenen, maar ook het effect ervan op technische resultaten en winstgevendheid van varkensbedrijven. Zo maken we duurzaam produceren of sustainable farming mogelijk.' Lees meer over Watson, onderdeel van Sustainable Farming.
De Europese Green Deal is duidelijk: in 2030 moet onze CO2-uitstoot 55 procent lager zijn ten opzichte van 1990 en in 2050 moet Europa het eerste klimaatneutrale continent zijn. Dat betekent werk aan de winkel, vooral voor de sectoren vervoer, energie, infrastructuur en landbouw. Om zich te onderscheiden op gebied van duurzaamheid hebben een aantal slachterijen, zuivelgiganten en retailers hun eigen eisen opgesteld in lijn met deze wettelijke doelstellingen. Zo wil Ahold Delhaize in 2030 de CO2-uitstoot van haar producten met 45 procent verminderen ten opzichte van 2020 en zet Vion in op een halvering in 2030 ten opzichte van 2018. Michiel Vandaele, duurzaamheidsspecialist bij Trouw Nutrition: ‘De politieke druk op dit onderwerp zal de komende jaren sterk toenemen. Het zal een flinke uitdaging worden voor de varkenssector om deze doelstellingen te halen. Dit zal samenwerking en engagement van de volledige keten vergen.’
Met alleen andere grondstoffen redden we het niet.
Watson, een uniek programma
Wat is de aanpak? ‘Om tot emissievermindering te komen, moet eerst de CO2-voetafdruk van alle schakels in de keten duidelijk zijn’, zegt Vandaele. ‘Om dat mogelijk te maken hebben we Watson ontwikkeld. Met dit programma kunnen we niet alleen de klimaat-impact van het hele varkensbedrijf in beeld brengen, we kunnen ook álle gevolgen van klimaatmaatregelen doorrekenen voor de varkenshouder, dus niet alleen de CO2-footprint per kilogram vlees, maar ook het effect op dierprestaties en winstgevendheid van z’n bedrijf. En dat maakt Watson uniek.’
Allereerst kunnen voerleveranciers met Watson op basis van hun voersamenstellingen en productieproces snel en efficiënt de klimaat-impact van hun voeders berekenen, niet alleen de CO2-footprint, maar ook kerngetallen als stikstof- en fosfaatuitstoot en water- en landgebruik. Het grote voordeel is dat ze daarnaast de gevolgen voor hun klant in kaart kunnen brengen. Hiervoor maakt het online programma gebruik van zowel wetenschappelijke data als gegevens uit de dagelijkse praktijk. Vandaele: ‘Wil een afnemer bijvoorbeeld varkens op 100 procent soja-vrij voer, dan berekent Watson met behulp van deze voeders, de klantspecifieke voerschema’s, het stalklimaat, de genetica en gezondheid van de dieren de gevolgen voor de technische resultaten en voerwinst van het bedrijf.”
Korrel vs. meel
Met de huidige hoge energieprijzen is het bijvoorbeeld interessant om te kijken of het voeren van meel in plaats van korrel iets oplevert. Pelleteren is immers een energievretend proces. Wat blijkt? Op basis van voerprijzen, groeiprestaties en pelleteerkosten stijgt de CO2-footprint van een gesloten bedrijf met 4,3 procent als de varkenshouder besluit om volledig op meelvoer over te stappen. Vandaele: ‘Deze onverwachte stijging zit ‘m vooral in de hogere voederconversie als je meel gaat voeren.’
Watson zorgt voor het bestaansrecht van de sector. Het is een tool die op een correcte manier aantoonbaar kan maken welke vooruitgang we op vlak van duurzaamheid reeds gemaakt hebben (en nog kunnen maken) en welk prijskaartje daaraan vasthangt.
Verrassende resultaten
Doordat in dit complexe model alle factoren meegenomen kunnen worden, kan het volgens Vandaele zo maar zijn dat we tot verrassende resultaten komen. Zo hebben sommige afnemers de wens om volledig over te gaan op Europese soja. ‘Maar’, zo legt Vandaele uit, ‘als we dit in Watson doorrekenen blijkt de CO2-footprint van Europese soja hoger te zijn dan die van soja uit de Verenigde Staten. Noord-Amerika is een betere plek om soja te telen dan Europa, waar slechts één keer per jaar geoogst kan worden. De energie die extra nodig is voor overzees transport tikt in dit geval veel minder hard door: zo’n 2,6 procent van de totale CO2-footprint van soja.’
Een ander voorbeeld: als een varkenshouder in staat is om volledig over te gaan op wind- en zonne-energie levert dat slechts 2 procent reductie van z’n CO2-uitstoot op, zo becijfert Watson. ‘Watson kan een varkenshouder dus helpen tot de juiste investeringen te komen’, zegt Vandaele.
Wat werkt wel?
Voer blijkt voor zo’n 69 procent verantwoordelijk voor de CO2-footprint van varkensvlees. Er komt veel CO2 vrij bij het verbouwen van gewassen, het oogsten, bewerken en vervoeren van grondstoffen en de productie van voeders. ‘Via voer kunnen we de footprint van varkensvlees tussen de 5 en 10 procent verlagen. Iets dat bijvoorbeeld veel impact heeft op het klimaat is ontbossing’, zegt Vandaele. ‘Als je in de voersamenstellingen Braziliaanse soja kunt vervangen door Amerikaanse soja, waarvoor geen ontbossing wordt toegepast, dan zal dit de CO2-productie verlagen met 7 procent per kilogram vlees.’ Vandaele: ‘Ook de voederconversie is belangrijk. Met behulp van Watson kunnen we berekenen dat het verlagen van de voederconversie van met 1 punt – bijvoorbeeld met additieven - een impact heeft van 2,5 procent op de uitstoot van CO2-equivalenten.’
Een andere factor met veel invloed op de CO2-footprint is de mestproductie en -verwerking. Watson becijfert dat 29 procent van de klimaatimpact van een varkensbedrijf het gevolg is van mestproductie. Vandaele: ‘Volgens een onderzoek van Blonk Milieuadvies kan de koolstofdioxide-uitstoot per kilo vlees zo’n 20 procent lager uitpakken bij gebruik van een mestvergister.’
Wat is het financiële gevolg voor de boer als afnemer sojavrij voer wil? Dat rekent Watson uit.
Nauwkeurigheid en gemak
Watson is goed onderbouwd. Aan de basis liggen talloze wetenschappelijke studies, bijna 30 jaar aan praktijkervaring en vele validatieproeven. Als een voerproducent gebruik wil maken van Watson, is daar een abonnement voor nodig. Daarbij hoort een training en onbeperkt toegang tot de helpdesk met Watson-experts. Vandaele: ‘Met een Watson-abonnement ben je als voerleverancier altijd verzekerd van de meest actuele en betrouwbare grondstofdata en de koppeling met bedrijfsspecifieke omstandigheden. Het model is gaandeweg gegroeid, verbeterd en meegegaan met de laatste ontwikkelingen, bijvoorbeeld op gebied van genetica. Sinds de 8 jaar dat ik erbij betrokken ben, zie ik dat de nauwkeurigheid en gebruiksgemak flink zijn toegenomen.'
Het is vrij eenvoudig om op papier naar duurzaamheid te rekenen, maar als je het economische aspect niet meeneemt, dan krijg je een onrealistisch beeld.
Conclusies
Watson maakt duurzaamheid inzichtelijk door de totale CO2-footprint van een varkensbedrijf in kaart te brengen. ‘Het programma kan daarnaast heel nauwkeurig uitrekenen wat de kosten en baten voor een varkenshouder zijn als hij duurzaamheidsmaatregelen neemt. Dat maakt Watson uniek.’
Wil je meer weten over de mogelijkheden voor jouw bedrijf? Neem dan vrijblijvend contact op met je account manager of Michiel Vandaele, duurzaamheidsspecialist van Trouw Nutrition