Jongveevoeding en opfok: innovatie en optimalisatie via LifeStart

De productiviteit van melkvee is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Dankzij vooruitgang in genetica, voortplanting, voeding en management kunnen dieren hun genetisch potentieel beter benutten. Tegelijkertijd wordt de sector geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van gezondheid, welzijn, kosten en duurzaamheid door veranderende regelgeving, marktontwikkelingen en eisen van de consument. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, zijn innovatieve voedings- en managementstrategieën nodig.

Het Rundvee R&D-team van Trouw Nutrition, gevestigd in Nederland en ondersteund door een globaal netwerk, loopt voorop in de ontwikkeling en goedkeuring van oplossingen die melkveehouders helpen om met deze uitdagingen om te gaan. Het team heeft een unieke positie om innovatieve strategieën te ontwikkelen en te testen die inspelen op de complexe economische, sociale en ecologische vraagstukken van vandaag.

De juiste voeding op het juiste moment

De basis voor een duurzame melkproductie wordt al gelegd bij de geboorte. Voeding in de eerste levensfase programmeert de stofwisseling van een kalf en beïnvloedt groei, gezondheid, levensduur en duurzaamheid. Door in deze fase de juiste voedingsstoffen op het juiste moment aan te bieden, kan het volledige potentieel van het kalf worden benut. Dit resulteert in een verbeterde vruchtbaarheid, groei en gezondheid, evenals een duurzamer productieproces.

Dit principe staat bekend als metabole programmering, een concept dat uitgebreid is bestudeerd bij mensen. Een van de eerste onderzoeken op dit gebied toonde aan dat snelle gewichtstoename in de eerste zes levensweken samenhangt met obesitas op latere leeftijd. Het beroemde Nederlandse Hongerwinteronderzoek laat bovendien zien hoe een tekort aan voedingsstoffen tijdens de zwangerschap gevolgen heeft voor de gezondheid op volwassen leeftijd. Door de jaren heen zijn deze inzichten ondersteund door dierstudies, waaronder onderzoek bij primaten en ratten. Toch blijft metabole programmering een relatief nieuw concept in de veehouderij.

Een nieuwe visie voor betere kalveren

Bij mensen richt metabole programmering zich op het voorkomen van ziekten zoals obesitas en diabetes. In de melkveehouderij ligt de focus op de preventie van ziektes en het bevorderen van de algehele gezondheid en het welzijn van kalveren. Het uiteindelijke doel is het bouwen aan een duurzame veehouderij en een hogere melkproductie.

Om wetenschappelijke focus en strategisch langetermijndenken op dit gebied te versterken, introduceerde Trouw Nutrition in 2010 de LifeStart-visie. Twee jaar later werd LifeStart een onderzoeksprogramma, gericht op metabole programmering tijdens de eerste en kritieke levensweken van melkkalveren. In de afgelopen vijftien jaar heeft onderzoek binnen dit programma aangetoond dat metabole programmering in de eerste levensweken een aanzienlijke invloed heeft op de orgaanontwikkeling. Dit leidt tot sneller groeiende kalveren, een betere vruchtbaarheid en betere melkprestaties later in het leven.

Metabole programmering activeren

Het omarmen van metabole programmering begint met het opnieuw definiëren van de gezondheid van jongvee en het heroverwegen van bestaande doelstellingen. Traditionele prestatie-indicatoren zoals vroeg spenen, groeicijfers, antibioticagebruik en diarreescores blijven belangrijk, maar zijn vooral gericht op de korte termijn. Metabole programmering dwingt ons om verder te kijken en nieuwe doelstellingen te integreren, zoals de ontwikkeling en gezondheid van kalveren, darmbarrièrefunctie, levenslange gezondheid en productiviteit en metabole veerkracht.

Deze verschuiving vergt tijd. Melkveehouders zien de langetermijneffecten van decennialange genetische selectie en herkennen tastbare eigenschappen zoals vachtglans of diarree. Concepten als darmgezondheid en microflora zijn minder zichtbaar en moeilijker te begrijpen. Daarom is betrouwbaar wetenschappelijk bewijs essentieel om verandering in jongveevoeding en -management te stimuleren.

Volume en samenstelling herstellen

Een belangrijk aspect van metabole programmering is de hoeveelheid melk die een kalf per dag krijgt (het voedingsniveau). Studies bij mensen tonen aan dat zowel overvoeding als ondervoeding gezondheidsproblemen veroorzaken. Dit inzicht is ook van toepassing op kalveren. Hoewel kalveren van nature veel melk consumeren, wordt op boerderijen vaak beperkt gevoerd om kosten te besparen. Maar is dit werkelijk kosteneffectief? Uit LifeStart-onderzoek blijkt dat kalveren die 8 liter melk per dag krijgen in plaats van 4 liter, gemiddeld 300 extra productieve dagen hebben (gelijk aan één extra lactatie), terwijl de leeftijd van eerste dracht en afkalven afneemt.

LifeStart heeft de invloed van melksamenstelling op metabole programmering onderzocht, wat heeft geleid tot belangrijke doorbraken. Deze inzichten helpen om de voordelen van koemelk te vertalen naar kalvermelkvervangers en daarmee een gezonde groei en levenslange prestaties te ondersteunen.

Dichter bij de biologische referentie

Koemelk bevat unieke eigenschappen die de ontwikkeling van kalveren ondersteunen en geldt als de gouden standaard voor kalvermelkformulering. Het doel is om kalvermelkvervangers dichter bij deze biologische referentie te brengen. LifeStart-onderzoek toont aan dat naast een verhoogd melkvolume ook het herstellen van vetgehalte en specifieke vetzuren essentieel is voor metabole programmering. Vet ondersteunt onder andere de orgaanontwikkeling, darmgezondheid, immuniteit en zuigactiviteit. Bepaalde vetzuren helpen bij het sluiten van de darmwand en stimuleren de vroege pensontwikkeling, wat de opname van vast voer verbetert. Door geavanceerde technologie en nutritionele expertise is LifeStart erin geslaagd het unieke vetzuurprofiel van koemelk in kalvermelk na te bootsen.

Toekomstige onderzoeksrichtingen

Metabole en nutritionele programmering ontwikkelen zich in rap tempo tot een krachtig instrument in de melkveehouderij, vergelijkbaar met genetische selectie. Sinds de start van LifeStart vijftien jaar geleden is de kennis over metabole programmering bij kalveren sterk gegroeid, en dit is nog maar het begin.

In de komende vijftien jaar zal LifeStart zich richten op verdere verfijning van kalvermelk, met verbeteringen in nutriëntkwaliteit, mineralenbalans en functionele ingrediënten om de gezondheid en prestaties te optimaliseren. Daarnaast biedt microbiële programmering nieuwe mogelijkheden voor een langere levensduur en hogere productiviteit. Een nieuw tijdperk in jongveevoeding breekt aan, waarin het kalf de weg wijst naar een duurzamere melkveehouderij.

Trouw Nutrition opent in 2026 een nieuwe melkvee onderzoeksfaciliteit in Boxmeer, Nederland. Blijf op de hoogte!